ยินดีต้อนรับ สมาชิกสภาวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ ปีนี้ทางสภาวิชาชีพสังคมสงเคราะห์มีการเปลี่ยนแปลงให้หลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นการเพิ่ม ระบบการศึกษาต่อเนื่อง และระบบสมาชิกให้มีการใช้งานได้ง่ายขึ้น ผ่านเว็บออนไลน์
สภาวิชาชีพสังคมสงเคราะห์เป็นองค์กรวิชาชีพ ที่จัดตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ พุทธศักราช 2556 ซึ่งได้ออกประกาศในราชกิจจานุเบกษา ฉบับกฤษฎีกา เล่ม 130 ตอนที่ 8 ก วันที่ 24 มกราคม พ.ศ.2556 และมีผลบังคับใช้ในวันถัดไป คือวันที่ 25 มกราคม 2556 ถือเป็นกฎหมายโดยสมบูรณ์นับเป็นกฎหมายวิชาชีพที่มีผลในการกำกับมาตรฐาน จรรยาบรรณ ของผู้ประกอบวิชาชีพสังคมสงเคราะห์
การดำเนินงานของสาขาวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ มีความร่วมมือกันในการทำงานและการพัฒนาร่วมกันเป็นระยะ โดยสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการจัดสวัสดิการสังคมแห่งชาติ (กสค.) กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ สมาคมนักสังคมสงเคราะห์แห่งประเทศไทย สถาบันการศึกษา ได้แก่ คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคม มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ รวมถึงสมาคมวิชาชีพในสายการแพทย์ ได้แก่ สมาคมนักสังคมสงเคราะห์การแพทย์ไทย สมาคมนักสังคมสงเคราะห์จิตเวช และคณะบุคคลที่เป็นนักวิชาการและนักวิชาชีพหลายท่านจากกระทรวงต่างๆ ได้ร่วมมือกัน ผลักดันให้มีการส่งเสริมมาตรฐานการปฏิบัติงานของนักสังคมสงเคราะห์มาอย่างต่อเนื่อง แต่เนื่องจากการดำเนินงานของนักสังคมสงเคราะห์มาจากกระทรวง หน่วยงานที่หลากหลาย การพัฒนามาตรฐานวิชาชีพที่เป็นอยู่แต่เดิมจึงขึ้นกับความรับผิดชอบของกระทรวงแต่ละสังกัดที่กำหนดคุณลักษณะงานที่แตกต่างกันไป การรวมตัวกันจึงมีเป้าหมายให้เกิดการผลักดันวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ เพื่อให้ได้รับการยอมรับในมาตรฐานคุณภาพของการทำงาน และมีองค์กรที่ทำหน้าที่ควบคุมการประกอบวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ตามกฎหมาย การพัฒนามาตรฐานวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ในระยะต้น เป็นการดำเนินงานตามพระราชบัญญัติส่งเสริมการจัดสวัสดิการสังคม พ.ศ.2546 โดยสมาคมนักสังคมสงเคราะห์แห่งประเทศไทยในขณะนั้น ได้รับมอบหมายจากคณะอนุกรรมการพัฒนาบุคลากรและมาตรฐาน สำนักงาน กสค. ให้รับผิดชอบจัดทำหลักเกณฑ์การส่งเสริมมาตรฐานของนักสังคมสงเคราะห์ จัดทำคู่มือ เพื่อชี้แจงทำความเข้าใจและเชิญชวนให้หน่วยงานทางสังคมสงเคราะห์ส่งนักสังคมสงเคราะห์เข้าสู่ระบบการพัฒนามาตรฐานการปฏิบัติงานสังคมสงเคราะห์ (มสค.) ขณะเดียวกันยังได้รับความร่วมมือจากสถาบันรับรองมาตรฐาน ISO และนักวิชาการต่าง ๆ ร่วมกันจัดทำมาตรฐานขององค์กรสาธารณประโยชน์ และมาตรฐานการปฏิบัติงานของอาสาสมัคร เพื่อเป็นแนวทางในการพัฒนาคุณภาพการปฏิบัติงานตามข้อกำหนดของพระราชบัญญัติส่งเสริมการจัดสวัสดิการสังคม พ.ศ.2546 ปัจจุบันข้อมูลจากกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ มีนักสังคมสงเคราะห์ที่ผ่านการรับรองมาตรฐานแล้ว จำนวน 1,070 คน (ข้อมูลจากคณะคณะอนุกรรมการพัฒนาบุคลากรและมาตรฐาน, กสค.,7 มกราคม 2558)
การพิจารณาความเป็นวิชาชีพของงานสังคมสงเคราะห์ มีหลักในการพิจารณาหลายองค์ประกอบ องค์ประกอบที่สำคัญที่ยืนยันว่าการปฏิบัติงานสังคมสงเคราะห์มีความเป็นวิชาชีพได้แก่ (อภิญญา เวชยชัย, เอกสารสรุปเสนอคณะกรรมาธิการสวัสดิการสังคม สภาผู้แทนราษฎร, 2555) 1. การสังคมสงเคราะห์ เป็นวิชาชีพที่ต้องมีศาสตร์หรือองค์ความรู้ การสังคมสงเคราะห์เป็นวิชาชีพที่ต้องมีองค์ความรู้หรือศาสตร์ในการทำความเข้าใจสภาวะกาย จิต สังคมของมนุษย์ ครอบครัว ชุมชน และสภาพแวดล้อมทางสังคม อย่างลึกซึ้ง ทั้งสาเหตุแห่งปัญหา ความสัมพันธ์และผลกระทบจากสังคม สิ่งแวดล้อม พลังความเข้มแข็งของผู้ประสบปัญหา และทรัพยากรที่จะเชื่อมโยงมาใช้ในการแก้ไข ป้องกันปัญหา ให้สามารถทำหน้าที่และอยู่ร่วมในสังคมอย่างปกติสุข ศาสตร์ของวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ เป็นองค์ความรู้ที่ก่อให้เกิดความเข้าใจในการทำงานกับมนุษย์ที่มีความหลากหลาย มีแนวคิดทฤษฎีเชื่อมโยงกำกับในการทำงานกับผู้ใช้บริการอย่างเหมาะสมและสอดคล้องกับสถานการณ์ องค์ความรู้เหล่านี้มีทั้งศาสตร์และศิลป์ หรือการเพิ่มพูนทักษะในการปฏิบัติงาน เพื่อยกระดับองค์ความรู้ที่เกี่ยวข้องกับมนุษย์และสังคม ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงและการพัฒนาอย่างเป็นพลวัต ไม่หยุดนิ่ง 2. การสังคมสงเคราะห์ เป็นวิชาชีพที่มีศิลปะในการทำงาน การมีศิลปะในการทำงาน หมายถึง ความสามารถในการใช้วิธีการทำงานที่เหมาะสม มีกระบวนการ ขั้นตอนการทำงานอย่างเป็นวิทยาศาสตร์ ขณะเดียวกันก็มีทักษะหรือเทคนิคในการผสมผสานความรู้ต่างๆ ให้สามารถนำมาใช้กับกลุ่มเป้าหมายได้อย่างเหมาะสม สอดคล้องกับสถานการณ์ เวลา สภาพปัญหา สภาพแวดล้อม ทรัพยากรและศักยภาพในตัวตนของผู้ใช้บริการ 3. การสังคมสงเคราะห์ เป็นวิชาชีพที่มีอัตลักษณ์เฉพาะของตน วิชาชีพสังคมสงเคราะห์ทำงานโดยใช้ทฤษฎีและความรู้ทางสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ ผสานกับทฤษฎีการปฏิบัติงานทางสังคมสงเคราะห์ (Theory of Practice) วิชาชีพนี้มีความสามารถในการจัดการทรัพยากร มีการใช้ทักษะเชิงลึกในการทำงานกับมนุษย์ที่มีความเป็น “มืออาชีพ” และมีเครื่องมือทางวิชาชีพในการประเมินและวินิจฉัยปัญหาของผู้ใช้บริการในการทำงาน 4. มีหลักจรรยาบรรณของวิชาชีพ จรรยาบรรณแห่งวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ ถือเป็นหลักความประพฤติปฏิบัติ ที่อยู่บนฐานของการเคารพสิทธิ ศักดิ์ศรี และความเป็นมนุษย์ เป็นหลักที่ได้รับการยอมรับ เป็นค่านิยมของวิชาชีพ เพื่อให้ผู้ประกอบวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ ยึดถือปฏิบัติ อันนำไปสู่ความสำเร็จในการทำงาน พัฒนาคุณภาพเชิงวิชาชีพ ตลอดจนรักษาและส่งเสริมเกียรติคุณ ชื่อเสียง และสถานะของวิชาชีพ หลักจรรยาบรรณของวิชาชีพ จึงเป็นหลักปฏิบัติที่ถือเป็นกรอบทิศทางและค่านิยมในการทำงาน เป็นข้อกำหนดเกี่ยวกับความประพฤติ คุณธรรมของการปฏิบัติงาน หลักจรรยาบรรณทางวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ของประเทศไทย มีการศึกษาและผ่านการยอมรับในฐานะที่เป็นหลักจรรยาบรรณทางสากล เป็นหลักเกณฑ์ที่ปรับมาจากจรรยาบรรณวิชาชีพของประเทศต่างๆ ในทุกภูมิภาคของโลก เกือบสิบประเทศ และได้มีการนำมาประชุมทบทวนจากผู้ประกอบวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ในหลายสาขาทั่วประเทศ และทีมสหวิชาชีพ เพื่อหาข้อสรุปเป็นข้อปฏิบัติในการรับรองมาตรฐานการปฏิบัติงานทางสังคมสงเคราะห์ เช่น จรรยาบรรณต่อตนเอง จรรยาบรรณต่อผู้ใช้บริการ จรรยาบรรณต่อเพื่อนร่วมงาน จรรยาบรรณต่อองค์กร จรรยาบรรณต่อวิชาชีพและจรรยาบรรณต่อสังคม เป็นต้น 5. มีวิธีการทำงานที่มีความชัดเจน ผู้ประกอบวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ มีแนวทางการปฏิบัติที่ใช้วิธีการหลากหลาย ทั้งวิธีการปฏิบัติงานทางตรง การปฏิบัติงานทางอ้อมในลักษณะการผสานวิธีการ สามารถสร้างทางเลือกใหม่ๆ ในการทำงานกับมนุษย์ นำไปสู่การป้องกันและแก้ไขปัญหา การคุ้มครองสวัสดิภาพและความมั่นคงในชีวิต การเฝ้าระวัง การพัฒนาบุคคล กลุ่มคน ชุมชน รวมทั้งการทำงานกับประชาคม เครือข่ายต่าง ๆ อันนำไปสู่การให้บริการที่ทั่วถึง เป็นธรรม และการรักษาสิทธิประโยชน์ และศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ของผู้ใช้บริการ 6. มีองค์กรที่ทำหน้าที่พิทักษ์สิทธิในความเป็นวิชาชีพ องค์กรที่ทำหน้าที่พิทักษ์สิทธิในความเป็นวิชาชีพ ได้แก่ สภาวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ และยังร่วมมือกับสมาคมนักสังคมสงเคราะห์แห่งประเทศไทย ซึ่งได้รับการยอมรับจากสมาชิก และองค์กรวิชาชีพในสาขา ต่าง ๆ ดำเนินบทบาทและกิจกรรมในการส่งเสริมความรู้ คุณภาพการปฏิบัติงานของสมาชิกอย่างต่อเนื่องตามนโยบายหรือข้อกำหนดตามกฎหมาย 7. จำนวนสมาชิกองค์กรวิชาชีพ สมาชิกองค์กรสภาวิชาชีพ มีองค์ประกอบทั้งสมาชิกสามัญ สมาชิกสมทบ สมาชิกกิตติมศักดิ์ที่เข้าร่วมและแสดงความสนใจในการทำงาน สมาชิกแต่ละกลุ่มมีจำนวนที่เหมาะสม มีการรวมตัวกันทำกิจกรรมร่วมกันและสมาชิกมีส่วนร่วมในการทำงานกับองค์กรวิชาชีพอย่างสม่ำเสมอ ปัจจุบัน สภาวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ มีสมาชิกสามัญ จำนวน 2,667 คน (ข้อมูล ณ วันที่ 14 กรกฎาคม 2560) โดยภาพรวม หลักเกณฑ์ดังกล่าวข้างต้น เป็นหลักการพิจารณาร่วมกัน ว่างานสังคมสงเคราะห์มีความเป็นวิชาชีพ และเพื่อที่จะรักษาองค์ประกอบของความเป็นวิชาชีพดังกล่าวให้เข้มแข็งอย่างยั่งยืน จำเป็นต้องมีองค์กรทางวิชาชีพ คือ สภาวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ เป็นตัวขับเคลื่อนพัฒนางาน และเป็นองค์กรที่มีพระราชบัญญัติวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ พ.ศ.2556 เป็นกฎหมายรองรับ
จากหมายเหตุท้ายพระราชบัญญัติวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ พุทธศักราช 2556 ระบุว่า “... เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี้ คือ โดยที่ปัจจุบันการปฏิบัติหน้าที่ของนักสังคมสงเคราะห์มีบทบาทเพิ่มมากขึ้นและครอบคลุมไปหลายด้าน ประกอบกับมีกฎหมายหลายฉบับได้กำหนดหน้าที่ของนักสังคมสงเคราะห์ในการปฏิบัติงานซึ่งเกี่ยวข้องกับการป้องกันและแก้ไขปัญหาให้กับประชาชน โดยเฉพาะผู้ประสบปัญหาในการดำรงชีวิตให้สามารถกระทำหน้าที่ทางสังคมและดำรงชีวิตได้อย่างปกติสุข สมควรให้มีองค์กรควบคุมการประกอบวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ในรูปของสภาวิชาชีพ เพื่อควบคุมมาตรฐานและจรรยาบรรณการประกอบวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ เพื่อให้ผู้ประกอบวิชาชีพสังคมสงเคราะห์มีคุณภาพและมาตรฐาน และมีความก้าวหน้าในวิชาชีพ จึงจำเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี้” สาระสำคัญที่กำหนดไว้ในกฎหมายวิชาชีพ มีนัยสำคัญหลายประการ ได้แก่ ก. การกำหนดโครงสร้างขององค์กรวิชาชีพ “สภาวิชาชีพสังคมสงเคราะห์” ทำหน้าที่ดูแล ควบคุม พัฒนา ผู้ประกอบวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ให้มีคุณภาพ ปฏิบัติงานอย่างมีจรรยาบรรณ ข. สภาวิชาชีพฯ จะกำหนดหลักเกณฑ์ในการพัฒนามาตรฐานคุณภาพ การออกใบอนุญาตให้เป็นผู้ประกอบวิชาชีพสังคมสงเคราะห์รับอนุญาต กำหนดมาตรฐานการให้บริการ จัดทำหลักสูตรการฝึกอบรมความรู้ในการพัฒนาการทำงาน ส่งเสริมการศึกษา วิจัย เพื่อประโยชน์ในการพัฒนางาน และพิทักษ์สิทธิประโยชน์ของผู้ประกอบวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ ค. องค์ประกอบของคณะกรรมการสภาวิชาชีพ กึ่งหนึ่งมาจากผู้แทนของหน่วยงานที่มีนักสังคมสงเคราะห์ปฏิบัติงาน (ภาครัฐ และ องค์กรสาธารณประโยชน์) และ อีกกึ่งหนึ่งมาจากการเลือกกันเองของสมาชิกสามัญที่มีคุณสมบัติเหมาะสม ง. คณะกรรมการสภาวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ จะแต่งตั้ง คณะกรรมการจรรยาบรรณ เพื่อวางข้อกำหนดและแนวทางปฏิบัติด้านจรรยาบรรณ และดำเนินการสอบสวน กรณีมีการร้องเรียนเรื่องประพฤติผิดจรรยาบรรณ